Veritabanı Yöneticisi (DBA) , veritabanı yönetim sisteminin kontrolünden, bakımından, koordinasyonundan ve çalışmasından sorumlu kişi veya kişilerdir. Veritabanı sisteminin yönetimi, güvenliği ve bakımından birincil derecede sorumludur.
Veritabanına erişim sağlayacak kullanıcıların / hesapların yetkilendirmelerini, koordinasyon, kapasite, planlama, kurulum ve kullanımların izlenmesinden ve gerektiğinde yazılım ve donanım kaynaklarının edinilmesinden sorumludurlar. Rolleri ayrıca yapılandırma, veritabanı tasarımı, sürüm / versiyon geçişi, güvenlik, sorun giderme, yedekleme ve veri kurtarmadan farklıdır. Veritabanı yönetimi, bir veya daha fazla veritabanına dayanan herhangi bir firma veya kuruluşta ana ve kilit işlevdir. Veritabanı sisteminin genel komutanlarıdır.
Veritabanı Yöneticisi Tanımları şunları içerir;
The Global Data Management Community’nin (DAMA) tanımına göre, “Veritabanının tüm yaşam döngüsü boyunca verilerin doğruluğu ve tutarlılığı konusunda güvence sağlayan bir veritabanı yöneticisidir. Tüm veritabanı değişikliklerinin sorumlusudur.”
CareerExplorer’a göre, “Finansal bilgiler ve müşteri sevkiyat kayıtları gibi verileri depolamak ve düzenlemek için yazılım kullanan biridir.Verilerin kullanıcılar tarafından erişilebilir olduğundan ve yetkisiz erişime karşı güvende olduğundan emin olan” kişidir.
Forbes’e göre, “Bilgisayar bilimi veya bilgi teknolojisi alanında diploması olan ve veri tabanları kuran ve daha sonra bunları koruyan ve güvence altına alan kişidir.”
Bana göre ise, “Veritabanı Yöneticisi, bir şirketin / kuruluşun yatak odasını yöneten kişi yada kişilerdir. Yatak odanıza herkesin girmesine, kullanmasına yada kurcalamasına izin verir misiniz?”
Yukarıdaki tanımlar baz alındığında veritabanı yöneticisi, verinin var olduğu tüm ortamlarda farkındalığı sonradan fark edilen belki de en önemli yapı taşıdır. Çünkü veriler günümüzün ve geleceğimizin petrolüdür. Bu petrolü yöneten kişi yada kişiler, sürecin yönetimi için en kritik pozisyonda olması gerekenlerdir. Dürüst ve güvenilir olması ise en önemli niteliği olması ile beraber, insan vucudunun kalbi niteliğindedir. Çalışan işletim sistemi üzerinde verilerin toplandığı, barındırıldığı, güvenilir /yüksek erişilebilir olmasını ve merkezi olmasını sağlayan kişidir.
Bu derece önemli bir alanda klasik bilinen “select * from” dan daha ileride nitelik ve nicelik içerdiğinin bilinmesinde fayda bulunmaktadır.
Tanım içerisinde geçen verinin yönetimi ise veri ve veri ilişkilerinin analizi, sınıflandırılması ve bakımının yapılmasını içerir. Veri yönetimi ve veritabanı yönetimi ayrı işlevler olmasına rağmen, ikisi de tipik olarak tek bir departmanda birleştirilir ve genellikle aynı kişiler tarafından gerçekleştirilir. Bununla birlikte, “veri” yönetimi, verilerin modellenmesiyle ilgilenir ve verileri kurumsal bir kaynak olarak ele alırken, “veritabanı” yönetimi, kullanımda olan veritabanlarının türlerinin uygulanmasıyla ilgilenir. “Veri” yönetim işlevlerini yerine getiren kişi, bir “veritabanı analisti” veya “veri yöneticisidir”, ikincisi iş için daha önceki bir unvandır. Veritabanının teknik tasarımını ve yönetimini yapan kişi “veritabanı yöneticisi”dir.Veri çeşitliliğinin olmasından ötürü karmaşık ve renkli bir yapıya sahiptir.Bu yüzden belkide bir çok alana göre veri yönetimi yada veritabanı yöneticiliği zevkli bir meslektir. Tabi Structured Query Language – Yapılandırılmış sorgu dilini (SQL) bilmeniz ise olmazsa olmazlardandır. Fakat SQL, select / insert / update ve delete den ibaret değildir. Bunu da unutulmaması gerekir.