Önceki Sürümde Yoktu, Artık Var: Bu Sürüm Neden Önemli?
📅 Yayın Tarihi: 16 Haziran 2025
🔢 Build Number: 17.0.800.3
Yazar notu:
Bu yazı, SQL Server 2025 CTP 2.1 sürümünü doğrudan test eden bir uzman tarafından, resmi dokümantasyon ve deneyimle harmanlanarak hazırlanmıştır. Amaç, bu önizleme sürümündeki yenilikleri herkesin anlayabileceği dilde, teknik doğrulukla aktarmaktır.
SQL Server 2025’in ikinci topluluk önizlemesi olan CTP 2.1, 16 Haziran 2025’te yayınlandı. Bu sürümde sadece birkaç iyileştirme değil, veritabanı dünyasında fark yaratacak düzeyde gerçek yenilikler yer alıyor. Özellikle bir önceki public preview sürümünde olmayan ancak bu sürümle gelen yeni özellikler sayesinde SQL Server artık klasik bir veritabanı motoru olmanın ötesine geçiyor.
Vektör Arama Gerçek Oluyor
Yapay zeka ve arama teknolojileriyle çalışanlar için en dikkat çekici yenilik: vektör arama ve indeksleme.
CTP 2.1 ile:
- DiskANN performansı ciddi anlamda geliştirildi.
- sys.vector_indexes ile indeksler izlenebilir hale geldi.
- Artık indeksleme işlemi sistemin çalışmasını durdurmuyor (non-blocking).
- Veri formatları da daha verimli bir yapıya kavuştu.
Query → Vector Index → En Yakın Noktalar diyagramı
T-SQL ile REST API Çağırmak Artık Mümkün
Yeni gelen sp_invoke_external_rest_endpoint prosedürü sayesinde artık dış API’lerle doğrudan T-SQL içinden iletişim kurulabiliyor.
EXEC sp_invoke_external_rest_endpoint
@url = 'https://api.openai.com/v1/models',
@method = 'GET';
Bu özellik, veri çekme, dış sistem entegrasyonu ve otomasyon iş akışları için çok önemli bir dönüşüm anlamına geliyor.
SQL Server ↔ REST API yön oklarıyla gösterilen diyagram
ZSTD ile Sıkıştırma Artık Daha Verimli
CTP 2.1 ile SQL Server artık ZSTD algoritmasıyla yedek alabiliyor. Bu algoritma sayesinde yedekleme işlemleri hem daha hızlı hem de daha küçük boyutlu.
BACKUP DATABASE AdventureWorks
TO DISK = 'C:\Backups\AdventureWorks.bak'
WITH COMPRESSION = 'ZSTD';
SSMS ekran görüntüsü – ZSTD ile backup alınmış mesaj çıktısı
Note: ZSTD compression cannot be used with TDE” uyarı kutusu
Regex ve Fuzzy Fonksiyonlar Geldi
CTP 2.1 ile T-SQL içinde artık:
- REGEXP_LIKE(), REGEXP_SUBSTR(), REGEXP_REPLACE() gibi regex fonksiyonları;
- LEVENSHTEIN_DISTANCE() ve JARO_WINKLER_DISTANCE() gibi fuzzy eşleştirme fonksiyonları kullanılabiliyor.
Özellikle veri kalitesi, isim eşleştirme ve hata toleransı gerektiren uygulamalarda büyük katkı sağlayacak.
Change Event Streaming Özelliği
Bu özellik sayesinde INSERT, UPDATE, DELETE işlemleri anlık olarak bir “event stream” haline dönüştürülebiliyor. Yani artık SQL Server gerçek zamanlı veri kaynaklarından biri olarak konumlanabiliyor.
Diğer Öne Çıkan Geliştirmeler
- sp_executesql artık daha az kaynak kullanıyor, yüksek eşzamanlı sorgularda performans artışı sağlıyor.
- TempDB için yüzde bazlı sınır koyma desteği geldi.
- Query Store, artık readable secondary sunucularda da aktif edilebiliyor. Plan düzeltmeleri otomatik yapılıyor.
Güvenlik ve Azure Uyumlu Yenilikler
- Şifre saklamada PBKDF2 algoritması varsayılan oldu.
- TDS 8.0 protokolü artık sqlcmd, bcp ve PolyBase gibi araçlarla uyumlu.
- Azure Key Vault ile EKM (Extensible Key Management) entegrasyonu sağlandı.
Sonuç
SQL Server 2025 CTP 2.1, yalnızca birkaç özellik değil, yeni bir mimari yaklaşımı temsil ediyor. AI desteği, dış sistemlerle doğrudan entegrasyon, yüksek performanslı veri işleme ve modern veri güvenliği artık yerleşik olarak geliyor.
Yazının amacı, bu sürümü test etmeyi düşünenlere ve veri platformlarının evrimiyle ilgilenenlere rehberlik etmekti. Umarım hedefe ulaşmıştır.
Kaynakça