Tetikleyiciler (TRIGGER) Nedir,Nasil Kullanilir..

Bir tetikleyici bir tabloya bağlı olarak bir takım işlemler yapan özel bir saklı yordamdır. Bu yazımızda sadece Ardı Sıra Tetikleyici (After Trigger) ve Yerine Tetikleyici (Instead Of Triggers) adı verilen tetikleyicileri anlatacağız.

Tetikleyiciler ne zaman kullanılırlar ?
Tetikleyicileri kullanmanın bir çok nedeni vardır. Bir tabloda bir değişiklik yapıldığında ayni anda bir çok değişik işlemin de yapılması gerekli olabilir. Belki de bu tabloda yapılan değişikliklerin veritabanı sorumlusuna bir e-mail atması istenebilir. Bu işlemler için tetikleyiciler kullanmak çoğu kez çok zarif çözümler üretmenizi sağlayabilir.

Ardı Sıra Tetikleyiciler (After Triggers)
Bir tabloya UPDATE, INSERT veya DELETE işlemi yapıldıktan sonra bir takım işlemlerin yapılması için kullanılan tetikleyicilere Ardı Sıra Tetikleyici denir. Bu tür tetikleyiciler pek çok değişik iş yapabilirler. Bir başka tabloya veri girişi yapmak veya tabloyu güncellemek, tablolar arasında uyumu sağlamak için bu tür tetikleyiciler çok uygundur.

Örnek
1. Bu örnekte öncelikler üç tablo oluşturalım. Müşteriler, Kitaplar ve Satışlar

 

CREATE TABLE Musteriler (
MusteriNo int IDENTITY (1, 1) NOT NULL ,
AD nvarchar  (20),
SOYAD nvarchar(20) )
GO
CREATE TABLE Urunler (
UrunNo int  IDENTITY (1, 1) NOT NULL ,
UrunAD nvarchar  (255),
Stok int )
GO
CREATE TABLE Satislar(
FisNo int  IDENTITY (1, 1) NOT NULL ,
MusteriNo int,
UrunNo int  ,
Adet int,
Tarih smalldatetime )
GO
INSERT INTO Musteriler VALUES ('Yusuf','Ünlü')
INSERT INTO Musteriler VALUES ('Orhan','Sönmez')
INSERT INTO Musteriler VALUES ('Naime','Ekici')
INSERT INTO Urunler VALUES ('Modern Cebir, Herstein, Academic Press',5)
INSERT INTO Urunler VALUES ('Analiz, Rudin, Van Nostrand',4)
INSERT INTO Urunler VALUES ('Geometri, Coxeter, North Holland',2)
INSERT INTO Urunler VALUES ('Şu Çılgın Türkler, Özakman',450)

CREATE TRIGGER SatisGir_StokGuncelle ON Satislar
FOR INSERT
AS
  DECLARE @Say int
  SELECT @SAY = COUNT(i.UrunNo)
  FROM Urunler u INNER JOIN inserted i ON u.UrunNo= i.UrunNo
  WHERE (i.Adet > u.Stok)
  IF @Say >0
 BEGIN
  ROLLBACK TRANSACTION
    RAISERROR ('Girilen ürünlerden biri stokdan fazla',16,1)
    END
 ELSE
    UPDATE Urunler SET  Stok = u.Stok - i.Adet
    FROM Urunleru INNER JOIN inserted i ON u.UrunNo= i.UrunNo

Burada inserted olarak adlandırılan tablo yeni bir kayıt girilmekte olan Satışlar tablosunda yeni kayıtın girildiği satırdan oluşan tablonun tetikleyicide kullanılan mantıksal adıdır. Tetikleyicinin ne yaptığı son derece açıktır. Eğer yeterli stok varsa
satış yapıldıktan sonra satış adedini stoktan düşmektedir.

2. Bir DELETE tetikleyici yazalım

CREATE TRIGGER SatisSil_StokGuncelle ON Satislar
FOR DELETE
AS
UPDATE Urunler SET  Stok = p.Stok + i.Adet
FROM Urunler p JOIN deleted i ON p.UrunNo = i.UrunNo

Bu tetikleyiciyi deneyelim

SELECT * FROM Satislar

DELETE FROM   Satislar WHERE FisNo = 2

Burada deleted olarak adlandırılan tablo kayıt silinmekte olan Satışlar tablosunda silinen kayıttan oluşan tablonun tetikleyicide kullanılan mantıksal adıdır. Tetikleyici iptal edilen satış adedini stoka eklemektedir.

Yerine Tetikleyiciler( INSTEAD OF TRIGGER)
Bir INSERT, UPDATE veya DELETE işlemi bir tabloya uygulandığında bu tablo üzerinde , sırasıyla bir Instead Of INSERT, Instead Of UPDATE veya Instead Of DELETE tetikleyici varsa bu işlem tablo üzerinde gerçekleşmez. Onun yerine tetikleyici içinde yazılı kodlar
yapılır.